Karnataka High Court: કર્ણાટક હાઈકોર્ટે કહ્યું, લોક અદાલતની અધ્યક્ષતા કરનાર ન્યાયિક અધિકારી માત્ર ‘સમાધાનકર્તા’ છે

જસ્ટિસ વી શ્રીશાનંદે 25 વર્ષીય પૂજા દ્વારા દાખલ કરાયેલી અરજીને સ્વીકારતા તેમના આદેશમાં જણાવ્યું હતું કે, તે હકીકત હોઈ શકે છે કે ન્યાયિક અધિકારી વકીલ-સમાધાનકર્તા તેમજ સમાધાનકર્તા તરીકે લોક અદાલતની અધ્યક્ષતા કરે છે. પરંતુ આવા ન્યાયિક અધિકારી લોક અદાલત સમક્ષ ‘ન્યાયાધીશ’નું કાર્ય નિભાવવા માટે હકદાર નથી: તેમની ભૂમિકા માત્ર સમાધાનકર્તાની છે.

ઉત્તર કર્ણાટકના વિજયપુરા જિલ્લાના ઈન્દીના રહેવાસીએ ઓક્ટોબર 2007ના સિંદગીની તાલુકા કાનૂની સત્તા દ્વારા પસાર કરાયેલા સમાધાન કરાર અને સ્થાનિક JMFC કોર્ટ સમક્ષ 2018થી પડતર અમલની કાર્યવાહીને પડકારી હતી.

નિયમ હેઠળ સમાધાનકારી હુકમનામું પસાર કર્યું હતું

જ્યારે પૂજા સગીર હતી ત્યારે તેના દાદા ગુંડેરાવ પ્રોપર્ટી ડિવિઝન કેસમાં તેનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા હતા.સીપીસીના ઓર્ડર 23 હેઠળ મિલકતના દાવામાં સિંદગી સિવિલ જજ (સિનિયર ડિવિઝન) અને જેએમએફસી સમાધાનકર્તા નંબર 1 તરીકે અને સભ્ય-સચિવ, તાલુક કાનૂની સેવા સમિતિના સમાધાનકર્તા નંબર 2 તરીકે સમાવિષ્ટ લોક અદાલતે, નિયમ હેઠળ સમાધાનકારી હુકમનામું પસાર કર્યું હતું.

ઓર્ડર 23 અનુસાર, જ્યારે કરાર કોર્ટના હુકમનામુંનો આધાર હોય છે, ત્યારે તેની માન્યતા પર પ્રશ્ન ઉઠાવી શકાય નહીં.

2018 માં, પૂજાને સમાધાન હુકમનામું અમલ કરવા સંબંધિત કાર્યવાહીમાં નોટિસ મળી, જેને તેણે હાઈકોર્ટમાં પડકારી.

તેમના દ્વારા પસાર કરાયેલા હુકમને રદ્દ કરતી વખતે, ન્યાયાધીશે જણાવ્યું હતું કે, તે કાયદાનો સ્થાયી સિદ્ધાંત છે કે સીપીસીના ઓર્ડર 23, નિયમ 3 હેઠળ દાખલ કરાયેલી અરજી સંતોષ નોંધ્યા પછી કોર્ટે સ્વીકારવી જોઈએ. લોક અદાલતની અધ્યક્ષતા કરતા સમાધાનકારોને આવી શક્તિ ઉપલબ્ધ નથી.

જજે સિંદગી કોર્ટને 2024ના અંત સુધીમાં કેસનો નિકાલ કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો.

જો કે, તેમણે કહ્યું હતું કે જો પક્ષકારો વિવાદને સુમેળપૂર્વક ઉકેલવા માગે છે તો ઓર્ડર તેમના માર્ગમાં આવશે નહીં.